Έγκαιρη διάγνωση και εξειδικευμένη φροντίδα στη γυναικολογική υγεία
Η γυναικολογική υγεία της γυναίκας περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα παθήσεων, από ήπιες διαταραχές του κύκλου έως κακοήθεις νεοπλασίες που απαιτούν εξειδικευμένη χειρουργική και ογκολογική διαχείριση. Στο ιατρείο του Δρ. Φώτιου Ζαχομήτρου, κάθε περίπτωση αντιμετωπίζεται με επιστημονική τεκμηρίωση, ενσυναίσθηση και έμφαση στην πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και την εξατομικευμένη θεραπεία.
Ακολουθεί μια αναλυτική παρουσίαση των κυριότερων παθήσεων που διαγιγνώσκονται και αντιμετωπίζονται:
Διαταραχές κύκλου
Αφορούν αλλαγές στη συχνότητα, τη διάρκεια ή την ένταση της εμμήνου ρύσεως. Συχνές αιτίες περιλαμβάνουν ορμονικές διαταραχές, δυσλειτουργία του θυρεοειδούς, στρες, πολυκυστικές ωοθήκες ή παθήσεις του ενδομητρίου. Η διαφορική διάγνωση και η κατάλληλη θεραπεία βασίζονται σε πλήρη γυναικολογική και ορμονική αξιολόγηση.
Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS)
Οποιαδήποτε αιμορραγία που εμφανίζεται μετά την εμμηνόπαυση θεωρείται παθολογική και χρήζει άμεσης διερεύνησης. Πιθανές αιτίες περιλαμβάνουν ατροφία του ενδομητρίου, πολύποδες, υπερπλασία ή καρκίνο του ενδομητρίου. Η διαγνωστική προσέγγιση περιλαμβάνει υπερηχογράφημα, υστεροσκόπηση και βιοψία ενδομητρίου.
Κονδυλώματα
Οφείλονται στη μόλυνση από στελέχη του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV). Εμφανίζονται ως μικρές προσεκβολές σε αιδοίο, περίνεο, κόλπο ή και πρωκτό. Η θεραπεία περιλαμβάνει εξάχνωση με διαθερμία ή laser, ενώ απαιτείται παράλληλη αξιολόγηση για άλλες HPV-σχετιζόμενες αλλοιώσεις.
Δυσπλασίες αιδοίου – κόλπου
Προκαρκινικές αλλοιώσεις που αφορούν τις επιθηλιακές δομές του αιδοίου ή του κόλπου. Η ανίχνευσή τους γίνεται με κλινική επισκόπηση και βιοψία, ενώ η αντιμετώπιση βασίζεται στη σοβαρότητα και το στάδιο της βλάβης.
Τραχηλική δυσπλασία
Καταστάσεις με αλλοιώσεις στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας, που αν δεν αντιμετωπιστούν, μπορεί να εξελιχθούν σε διηθητικό καρκίνο. Ανιχνεύονται με τεστ Παπανικολάου και HPV test, ενώ η διαγνωστική επιβεβαίωση γίνεται μέσω κολποσκόπησης και βιοψίας.
Υπερπλασία ενδομητρίου
Η υπερπλασία αφορά την παθολογική πάχυνση του ενδομητρίου και σχετίζεται με διαταραχές στον ορμονικό κύκλο ή με τη χρήση οιστρογόνων. Ανάλογα με τον ιστολογικό τύπο (χωρίς ή με άτυπα κύτταρα), μπορεί να απαιτηθεί φαρμακευτική θεραπεία ή χειρουργική παρέμβαση.
Αδενομύωση
Καλοήθης αλλά ιδιαίτερα επώδυνη πάθηση, κατά την οποία ενδομητρικός ιστός εισχωρεί στο μυομήτριο. Εκδηλώνεται με έντονη δυσμηνόρροια, βαριά αιμορραγία και διόγκωση μήτρας. Η διάγνωση τίθεται με εξειδικευμένο υπερηχογράφημα ή μαγνητική τομογραφία.
Ενδομητρίωση
Προκαλεί χρόνιο πυελικό πόνο, δυσπαρευνία και υπογονιμότητα. Πρόκειται για την παρουσία ενδομητρικού ιστού εκτός της κοιλότητας της μήτρας, συχνότερα σε ωοθήκες, περιτόναιο ή σάλπιγγες. Η θεραπεία είναι φαρμακευτική και/ή χειρουργική, ανάλογα με τη βαρύτητα.
Διαταραχές κύκλου
Αφορούν αλλαγές στη συχνότητα, τη διάρκεια ή την ένταση της εμμήνου ρύσεως. Συχνές αιτίες περιλαμβάνουν ορμονικές διαταραχές, δυσλειτουργία του θυρεοειδούς, στρες, πολυκυστικές ωοθήκες ή παθήσεις του ενδομητρίου. Η διαφορική διάγνωση και η κατάλληλη θεραπεία βασίζονται σε πλήρη γυναικολογική και ορμονική αξιολόγηση.
Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS)
Πρόκειται για μια από τις πιο συχνές ενδοκρινολογικές διαταραχές στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Εκδηλώνεται με ανωμαλίες στην περίοδο, υπερανδρογοναιμία (π.χ. ακμή, υπερτρίχωση), και συχνά συνδέεται με αυξημένο βάρος και αντίσταση στην ινσουλίνη. Απαιτεί πολυπαραγοντική προσέγγιση που περιλαμβάνει διατροφή, ορμονική ρύθμιση και παρακολούθηση της γονιμότητας.
Μετεμμηνοπαυσιακή αιμορραγία
Οποιαδήποτε αιμορραγία που εμφανίζεται μετά την εμμηνόπαυση θεωρείται παθολογική και χρήζει άμεσης διερεύνησης. Πιθανές αιτίες περιλαμβάνουν ατροφία του ενδομητρίου, πολύποδες, υπερπλασία ή καρκίνο του ενδομητρίου. Η διαγνωστική προσέγγιση περιλαμβάνει υπερηχογράφημα, υστεροσκόπηση και βιοψία ενδομητρίου.
Κονδυλώματα
Οφείλονται στη μόλυνση από στελέχη του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV). Εμφανίζονται ως μικρές προσεκβολές σε αιδοίο, περίνεο, κόλπο ή και πρωκτό. Η θεραπεία περιλαμβάνει εξάχνωση με διαθερμία ή laser, ενώ απαιτείται παράλληλη αξιολόγηση για άλλες HPV-σχετιζόμενες αλλοιώσεις. Η πρόληψη περιλαμβάνει τον εμβολιασμό και τον τακτικό έλεγχο του τραχήλου της μήτρας.
Δυσπλασίες αιδοίου – κόλπου
Προκαρκινικές αλλοιώσεις που αφορούν τις επιθηλιακές δομές του αιδοίου ή του κόλπου. Η ανίχνευσή τους γίνεται με κλινική επισκόπηση και βιοψία, ενώ η αντιμετώπιση βασίζεται στη σοβαρότητα και το στάδιο της βλάβης. Η παρακολούθηση είναι απαραίτητη για την πρόληψη εξέλιξης σε κακοήθεια.
Τραχηλική δυσπλασία
Καταστάσεις με αλλοιώσεις στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας, που αν δεν αντιμετωπιστούν, μπορεί να εξελιχθούν σε διηθητικό καρκίνο. Ανιχνεύονται με τεστ Παπανικολάου και HPV test, ενώ η διαγνωστική επιβεβαίωση γίνεται μέσω κολποσκόπησης και βιοψίας. Η θεραπευτική προσέγγιση περιλαμβάνει από παρακολούθηση έως εκτομή των βλαβών με LEEP ή laser, ανάλογα με τον βαθμό δυσπλασίας.
Υπερπλασία ενδομητρίου
Η υπερπλασία αφορά την παθολογική πάχυνση του ενδομητρίου και σχετίζεται με διαταραχές στον ορμονικό κύκλο ή με τη χρήση οιστρογόνων. Ανάλογα με τον ιστολογικό τύπο (χωρίς ή με άτυπα κύτταρα), μπορεί να απαιτηθεί φαρμακευτική θεραπεία ή χειρουργική παρέμβαση. Η έγκαιρη διάγνωση είναι κρίσιμη για την πρόληψη της εξέλιξης σε καρκίνο ενδομητρίου.
Αδενομύωση
Καλοήθης αλλά ιδιαίτερα επώδυνη πάθηση, κατά την οποία ενδομητρικός ιστός εισχωρεί στο μυομήτριο. Εκδηλώνεται με έντονη δυσμηνόρροια, βαριά αιμορραγία και διόγκωση μήτρας. Η διάγνωση τίθεται με εξειδικευμένο υπερηχογράφημα ή μαγνητική τομογραφία. Η αντιμετώπιση μπορεί να είναι συντηρητική με φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική, ιδίως σε περιπτώσεις που επηρεάζεται η ποιότητα ζωής ή η γονιμότητα.
Ενδομητρίωση
Προκαλεί χρόνιο πυελικό πόνο, δυσπαρευνία και υπογονιμότητα. Πρόκειται για την παρουσία ενδομητρικού ιστού εκτός της κοιλότητας της μήτρας, συχνότερα σε ωοθήκες, περιτόναιο ή σάλπιγγες. Η διάγνωση βασίζεται σε υπερηχογραφικά ευρήματα, μαγνητική τομογραφία και, σε επιλεγμένες περιπτώσεις, λαπαροσκόπηση. Η θεραπεία είναι φαρμακευτική και/ή χειρουργική, ανάλογα με τη βαρύτητα και τις αναπαραγωγικές επιθυμίες της ασθενούς.
Λειομυώματα
Καλοήθεις όγκοι της μήτρας που προέρχονται από το μυομήτριο. Ανάλογα με τη θέση και το μέγεθός τους, μπορεί να προκαλέσουν βαριά εμμηνορρυσία, δυσμηνόρροια, συχνοουρία ή υπογονιμότητα. Η διάγνωση γίνεται με υπερηχογράφημα ή μαγνητική τομογραφία. Η θεραπευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνει από παρακολούθηση έως φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική αφαίρεση (μυομεκτομή ή υστερεκτομή).
Πολύποδες ενδομητρίου και τραχήλου
Πρόκειται για καλοήθεις προσεκβολές του ενδομητρικού ή τραχηλικού επιθηλίου που μπορεί να προκαλέσουν αιμορραγία εκτός περιόδου ή υπογονιμότητα. Η διάγνωση γίνεται με υστεροσκόπηση και η αφαίρεσή τους είναι απλή και ασφαλής.
Φλεγμονώδεις παθήσεις πυέλου
Εκδηλώνονται ως λοιμώξεις στα γεννητικά όργανα της γυναίκας (ωοθήκες, σάλπιγγες, ενδομήτριο) και συχνά σχετίζονται με σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα. Χαρακτηρίζονται από πυελικό πόνο, πυρετό και έκκριση. Η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη αντιβιοτική θεραπεία είναι κρίσιμες για την αποφυγή υπογονιμότητας ή συμφύσεων.
Έκτοπη κύηση
Κατάσταση κατά την οποία το γονιμοποιημένο ωάριο εμφυτεύεται εκτός της μήτρας, συνήθως στη σάλπιγγα. Μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές όπως ρήξη και εσωτερική αιμορραγία. Απαιτεί άμεση ιατρική παρέμβαση, συνήθως χειρουργική ή φαρμακευτική, ανάλογα με τη διάγνωση και την κατάσταση της ασθενούς.
Παλίνδρομη κύηση
Αφορά την παύση της ανάπτυξης του εμβρύου σε πρώιμο στάδιο χωρίς άμεσα συμπτώματα αποβολής. Η διάγνωση τίθεται με διαδοχικά υπερηχογραφήματα και πτώση των επιπέδων της β-χοριακής. Η θεραπευτική προσέγγιση περιλαμβάνει φαρμακευτική πρόκληση αποβολής ή χειρουργικό καθαρισμό της μήτρας.
Φαρμακευτικό σχήμα εκβολής παλίνδρομης κύησης
Σε επιλεγμένες περιπτώσεις παλίνδρομης κύησης, μπορεί να χορηγηθεί ειδική φαρμακευτική αγωγή (π.χ. μιφεπριστόνη και μισοπροστόλη) για την πρόκληση αποβολής χωρίς επεμβατική παρέμβαση. Η διαδικασία πραγματοποιείται υπό ιατρική παρακολούθηση, με έλεγχο της πλήρους αποβολής και της ασφάλειας της ασθενούς.
Καλοήθεις όγκοι ωοθηκών – σαλπίγγων
Σχηματισμοί όπως κύστεις, δερμοειδή ή σερωματώδεις όγκοι, που συχνά ανακαλύπτονται τυχαία σε απεικονιστικό έλεγχο. Η πλειονότητα είναι καλοήθης, αλλά απαιτείται παρακολούθηση ή και αφαίρεση όταν προκαλούν συμπτώματα, έχουν αυξημένο μέγεθος ή ύποπτη απεικόνιση.
Κακοήθειες γεννητικού συστήματος
Ο Δρ. Ζαχομήτρος, εξειδικευμένος στη γυναικολογική ογκολογία, αντιμετωπίζει με επιστημονική επάρκεια και εμπειρία τις ακόλουθες κακοήθεις παθήσεις:
- Καρκίνος αιδοίου: Σπάνιος καρκίνος που εμφανίζεται κυρίως σε μεγαλύτερες γυναίκες. Προσβάλλει τα εξωτερικά γεννητικά όργανα και διαγιγνώσκεται με βιοψία ύποπτων βλαβών.
- Καρκίνος κόλπου: Εμφανίζεται κυρίως ως επέκταση δυσπλασιών ή σε γυναίκες με ιστορικό HPV. Η διάγνωση τίθεται με βιοψία, ενώ η αντιμετώπιση περιλαμβάνει χειρουργική, ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία.
- Καρκίνος τραχήλου: Προλαμβάνεται με τακτικό έλεγχο (τεστ Παπ, HPV test). Στα πρώιμα στάδια μπορεί να αντιμετωπιστεί συντηρητικά, ενώ στα προχωρημένα απαιτεί ριζική χειρουργική και συμπληρωματικές θεραπείες.
- Καρκίνος ενδομητρίου: Ο συχνότερος καρκίνος του γεννητικού συστήματος στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Συμπτώματα όπως αιμορραγία μετά την εμμηνόπαυση είναι καμπανάκι για έλεγχο.
- Καρκίνος σώματος μήτρας: Αναφέρεται συχνά στον καρκίνο ενδομητρίου αλλά μπορεί να περιλαμβάνει και σπανιότερες μορφές όπως σαρκώματα. Απαιτεί πολυεπίπεδη προσέγγιση.
- Καρκίνος σαλπίγγων – ωοθηκών και όγκοι οριακής κακοήθειας : Συχνά ασυμπτωματικοί στα αρχικά στάδια και διαγιγνώσκονται καθυστερημένα. Η θεραπεία είναι κυρίως χειρουργική και εξατομικευμένη ανάλογα με την έκταση και τον ιστολογικό τύπο.
Διατήρηση γονιμότητας σε γυναικολογικό καρκίνο
Σε νεαρές γυναίκες με καρκίνο, δίνεται η δυνατότητα, όπου είναι ιατρικά εφικτό, να εφαρμοστούν πρωτόκολλα διατήρησης γονιμότητας όπως κρυοσυντήρηση ωαρίων ή εμβρύων, συντηρητική χειρουργική ή καθυστέρηση θεραπείας για συλλογή γενετικού υλικού. Η προσέγγιση γίνεται σε συνεργασία με εξειδικευμένα κέντρα αναπαραγωγικής ιατρικής.